Su dezenfeksiyon yöntemleri

İçme ve kullanma Sularının Dezenfekte yöntemleri

Su, hayatın devamı için vazgeçilmez olan tek besin maddesidir. Belli bir süre besinsiz kalmak çok büyük problemlere yol açmayabilir; fakat susuz kalan hiç bir canlının yaşaması söz konusu değildir. Yaşamın devamı için bu kadar önemli ve değerli olan suyun kalitesi de varlığı kadar önem arz eder. Kirlenmiş  su kaynakları da canılar için önemli bir sağlık tehdidi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Suyun sağlıklı bir şekilde tüketiciye ulaşmasını sağlayan, arıtma işlemidir. Su arıtma işlemi, suyun sağlıklı hale getirilmesi için çok önemlidir. Uygulanan genel arıtma işlemlerinin aşamaları şu şekilde seyretmektedir.

Flokülasyon (veya koagülasyon)

Sedimentasyon

Filtrasyon

Dezenfeksiyon olarak özetlenebilir.

Suların temiz kaynaklardan eldesi veya arıtılarak son tüketiciye ulaşması, toplum sağlığını tümden etkileyen bir konudur. Geçmişte kirli suların, büyük toplumlarda dahi ciddi salgınlara yol açabildiği bilinmektedir.

Su arıtma işleminin en son basamağı olan dezenfeksiyon işlemi, temiz su eldesinin en önemli basamağıdır. İşlemin amacı, içme ve kullanma sularındaki mikroorganizmaların yok edilmesidir.Dezenfeksiyon iki şekilde yapılır:

1-Fiziksel

2-Kimyasal

Su dezenfeksiyonunda kullanılan yöntemler ise şu şekillerde yapılır:

1. Kaynatma

2. Klorlama

3. Ozon ile dezenfeksiyon

4. Ultraviyole ile dezenfeksiyon

5. Potasyum Permanganat ile dezenfeksiyon

6. İyotla dezenfeksiyon

Suların dezenfeksiyonunda en sık kullanılan yöntem olan klorlama, Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, içme sularının klorlanması işleminin yaygınlaşması halk sağlığı alanındaki en önemli gelişmelerden birisi olup, halen mevcut alternatifleri arasında en güvenilir dezenfeksiyon yöntemidir

Suyun dezenfeksiyonunda doğru yöntemi seçmek önemlidir. Suyun kullanılma amacı ile birlikte, suyun ve dağıtımının yapılacağı şebekenin yapısı ve özellikleri de iyi bilinmelidir.

Şebeke bütünlüğü tam ve sürekli kontrol altında ise:

– Yer altı sularının dezenfeksiyonu: birincil bakterisid etki

– Yüzeyel su kaynaklarının dezenfeksiyonu: bakterisid + parazit ve virüslere karşı da etkili ayrıca renk ve koku giderici etkinlik

Şebeke bütünlüğü tam değil ise:

– Öncelikle birincil dezenfeksiyon etkinlik ve rezidüel koruyucu etkinliği yüksek dezenfektanlar seçilmelidir

Su dezenfeksiyonunda kullanılacak dezenfektanın;

• Sürekliliği sağlanabilmeli, kolay uygulanabilmeli ve çabuk sonuç vermeli

• Ucuz olmalı

• Zehirli etkisi olmamalı

• Yöntemin fiziksel ve kimyasal kirletici etkisi olmamalı

• Toplum bireyleri tarafından kabul edilebilmeli

• Suların renk, tat gibi özelliklerini bozmamalı

• Hastalık yapıcı etkenleri bütünüyle öldürüp yok etmelidir.

1 – KAYNATMA

Suyun 10 dakika kadar kaynatılması yapılan dezenfeksiyon işlemidir. Bu işlem esnasında sporlu mikroorganizmalar ölmez ancak diğer mikroorganizmalar tahrip edilir. Suyun kaynatılması ile suda tat verici olan gazlar ortamdan uzaklaştırılmış olur. Bu nedenle suda oluşan tat bozukluklarını gidermek amacıyla suyun havalandırılması (kaptan kaba boşaltma) gerekmektedir. Kaynatma usulü ile dezenfeksiyon ev şartlarında geçerlidir. Çok güvenli bir dezenfeksiyon yöntemi olmamakla birlikte zorunlu hallerde kullanılması tercih edilmelidir.

2 – KLORLAMA

Klor dezenfektan etkisi fazla olan bir maddedir.Klorun suda bulunan mikroorganizmalara tam etki edebilmesi için klor dozunun ve klorun sudaki kalma süresinin tam ayarlanması gerekmektedir.İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ile suda bulunması gereken klor miktarı en fazla 0,5 mg/lt olarak belirlenmiştir.Yani suyun litresinde en fazla 0,5 mg serbest klor bulunması anlamına gelmektedir.

Kullanılan başlıca klorlu maddeler:

Soydum hipoklorit (NaOCl2)

Kalsiyum hipoklorit (CaOCl2)

Javel Suyu

Klorlu tabletler

Kireç kaymağı (kalsiyum hipoklorit)

Klorla su dezenfeksiyonunun üstünlükleri:

Bilinen patojen mikroorganizmaların birçoğuna etkilidir ve bunları tamamen yok eder veya üremelerini engeller.

Suyun işlendiği tesisten kullanıcıya ulaştığı çeşmeye kadar sürekli dezenfeksiyon sağlayan tek yöntemdir.

Yan ürünleri en çok incelenen dezenfektandır

Tat ve koku kontrolü sağlar, içme sularında kötü koku ve tada neden olabilen çok sayıdaki doğal organik maddeyi okside eder

Vejetasyon sonucu meydana gelen sülfidleri ve kokuları ortadan kaldırır.

Biyolojik büyümeyi kontrol altına alır,

Klor kimyasal kontrol sağlar, suda bulunabilecek hidojen sülfiti, amonyak ve diğer nitrojenli bileşikleri parçalar ,

Ekonomik katkı sağlar ,

İçme suları dışında rekreasyon amacıyla kullanılan (havuz, kaplıca vb. gibi) suların dezenfeksiyonunda da kullanılabilir.

Klorlama ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler:

Serbest klor en az 30 dakika suda kalmalıdır (temas süresi

Klorlama için en iyi aşama arıtma işlemlerinin tamamen sona erdiği, depolama veya dağıtım işleminden hemen önceki aşamadır.

Yavaş kum filtrelerinden önce veya diğer mevcut biyolojik arıtım aşamalarından önce suya klor ilave edilmemelidir. Katı haldeki klor formları dezenfekte edilecek suya doğrudan atılmamalı, öncelikle az miktarda suyla mekanik olarak karıştırılmalıdır

Normal şartlarda rezidüel klor (serbest veya aktif klor) düzeyi maksimum 0.5 ppm olmalı.

Olağanüstü durumlarda >1ppm klor düzeyi sağlanmalıdır

Öncelikle suyun bulanıklığını azaltmaya yönelik arıtma işlemleri uygulanmalıdır.

Su kaynaklı enfeksiyon hastalıklarının önlenebilmesi için koruma önlemleri (su havzalarının, depolama ve dağıtım sistemlerinin) her zaman öncelikli olmalıdır.

3 - OZON İLE DEZENFEKSİYON

Özel olarak tasarlanmış Ozon jeneratöründen elde edilen Ozon gazının su ile temas ettirilmesi suretiyle gerçekleştirilir. Her metreküp su için 1 – 1,5 gram ozon kullanılır.Bu dezenfeksiyon işleminde çabuk sonuç alınır.Ancak pahalı bir dezenfeksiyon yöntemi olması ve sürekliliğinin olmaması (özellikle şebeke sularında uç noktaya kadar etkili olması gerekir) nedeniyle pek tercih edilmez.Sporlular dışında bütün mikroorganizmalar tahrip olur.

4 – ULTRAVİYOLE İLE DEZENFEKSİYON

Primer dezenfeksiyon yöntemidir. Residüel dezenfeksiyonu sağlamaz. Dalga boyu 0-3900 Angstrom arasında olan ışınlara Ultraviyole denir.Su dezenfeksiyonunda 2500 – 3000 Angstrom dalga boyuna sahip ışınlardan yararlanılır.Bunun için yüksek voltajlı elektrik lambaları kullanılır.Suya 10 cm mesafe ile 30 sn tesir ettirilerek dezenfeksiyon yapılır. Sporlulara etkisi yoktur.

5 – POTASYUM PERMANGANAT İLE DEZENFEKSİYON

Suya atıldığı zaman doğuş halinde oksijen meydana gelmektedir.Oksijen suda oksidan etkisiyle sporlular dışındaki mikroorganizmaları öldürür.Bulanık olmayan suların 1 litresine 0,03 gr., bulanık sulara ise bu miktarın iki katı ilave edilerek 15 dakika bekletilir.Suya menekşe rengi verdiğinde bunun giderilmesi gerekir.Bu da potasyum hiposülfit ile olur.Az miktardaki sular için kullanılır.Kolera vibriyonuna karşı diğerlerinden daha etkilidir.Kaplarda siyah kahverengi bir tortu bırakması nedeniyle pek kullanılmamaktadır.

6 – İYOTLA DEZENFEKSİYON

İyotun da yüksek bakterisit etkisi vardır.Suların dezenfeksiyonunda tavsiye ediliyorsa da ekonomik değildir.1 litre suya % 2’lik tentürdiyottan 2 damla hesabıyla yapılır.İyot ile su dezenfeksiyonunda su berrak olmalı kullanılan kap ise cam veya emaye olmalıdır.Az miktardaki sular için kullanılmaktadır.

Dezenfeksiyonun izlenmesi:

Suyun dezenfeksiyonu işlemi öncesi ve sonrası, dkkatle takip edilmelidir. Sulardan düzenli olarak örnekler alınarak mikrobiyolojik analizler yapılmalı ve sonuçlara göre gerektiğinde dezenfeksiyon dozu veya işlemlerinde değişikliğe gidilmelidir.

Yukarda anlatılanların tamamı doğru olmakla birlikte ancak konuya vakıf uzman kişiler ve kurumlar tarafından gerçekleştirilebilecek işlemlerdir. Üstelikte sadece mikro organizmaları yok etmek (öldürmek) üzerine geliştirilmiş tekniklerdir. Oysaki kullandığımız sularda bundan daha da tehlikeli diğer zehirli atıklarla karşılaşmaktayız ve bu tekniklerle de bunlardan kurtulma imkanı yoktur. (Kurşun, Arsenik ,Tarım ve Haşere ilaçlarında bulunan yüzlerce kimyasal) gibi birçok ağır eriyikler mevcuttur. Hal böyle olunca insanlara daha pratik uygulanabilirliği olan tekniklerden faydalanma yollarını açmak gerekmektedir.  Bununda hem pratik hem ekonomik hem de kullanılabilr olması  önem arz etmektedir.

Bütün bunlar göz önüne alındığında bireylere tavsiye edilebilecek tek sistem (Reverse Osmosis) sistemdir. Çünkü bu sistemde kullanılan MEMRAN filtre sadece su moleküllerinin geçmesine izin veren bir sistemdir. Dolayısı ile sularda bulunan mikro organizmalardan ve diğer zehirli eriyiklerden arındırılmış bir su elde edilmiş olunuyor. Evet bu sistemde MEMRAN dan geçilirilerek sudaki zararlı eriyiklerle birlikte faydalı mineralleride arıtmış oluyoruz ama sistemde MEMBRAN dan sonra sistemde mevcut mineral filtreden geçen su tekrardan olması gereken mineralleri alarak standartlara uygun PH’ı 7,5 TDS’si 8 olan su elde edilmiş olmaktadır. Bütün bu nedenlerden dolayı tavsiye edebileceğimiz en mantıklı sistem  REVERSE OSMOSİS Sistem olarak öne çıkmaktadır.

Kmc su arıtma sistemleri

Çözüm ortağınız.